امام در تفکّر شیعی، افضل افراد جهان و نزدیک ترین فرد به خدای عزّوجل است. خوبی هایی که در دیگران پراکنده وجود دارد، در او یک جا جمع است. فضائلی همانند «آگاهی به کتاب خدا»، «سنّت رسول(ص)»، «فقاهت در دین»، «جهاد در راه خدا»، «آخرت گرایی»، شور و شوق به آنچه نزد خداست و زهد و وارستگی نسبت به جاذبه های دنیوی، از شاخصه های امام است.

امام از انحراف و لغزش و اشتباه در گفتار و رفتار، مصون و معصوم است. از این که بر اساس هوس حکمی صادر کند، یا به سوی دنیا گرایش داشته باشد، منزّه است. همانطور که پیامبر اکرم(ص) چنین بود. تمام آنچه در پیامبر شرط است، در امام هم شرط است و به جز «مقام پیامبری» دیگر ارزشها در وجود امامان می درخشد.

راه شناخت امام چیست؟

این صفات و فضایل اخلاقی، جز از راه وحی الهی قابل دسترسی نیست؛ زیرا آگاهی از درون افراد برای عموم مردم مقدور نیست. لذا خداوند، ولیّ مؤمنین و جانشین پیامبر را خود به رسول اکرم(ص) معرفی می کند:

(انّما ولیّکم الله و رسوله ...)[8]؛ (و یا ایها الرسول بلغ ما انزل الیک من ربک...)[9] و...

پیامبر، مأمور است که جانشین معرفی شده توسط وحی را به جامعه معرفی کند. این جمله که فرمود: «من کنت مولاه فهذا علیٌّ مولاه ...»

و این حدیث که اعلام کرد:

«هان ای گروه اصحاب من! براستی علی بن ابی طالب وصی من، خلیفه من بر شماست چه در زندگی و چه پس از مرگ. او صدّیق اکبر است. او فاروق است که حق را از باطل جدا می کند. او باب ارتباط با خداست. او راهی به سوی خدا و راهنمای ارتباط با اوست. هر کس او را به رسمیّت بشناسد، مرا پذیرفته و هر کس او را انکار کند، مرا قبول نکرده است و هر کس از او پیروی کند، از من پیروی کرده است».[10]

این موارد، نمونه های تصریح پیامبر بر امام پس از خویش است. در زمینه اثبات وصایت و معرّفی «سلسله امامان» ده ها آیه و حدیث در منابع معتبر آمده است. گریز و ستیز با مهدویت و حتی گریز و ستیز با ولایت فقیه، مولود نشناختن و بدشناختن چهره راستین این ارزش های الهی و اجتماعی است. تقابل این اندیشه ها با منافع سلاطین و شیاطین، و حسادت برخی ناآگاهان نسبت به آل ابراهیم خلیل ریشه بسیاری مخالفت هاست. برای «شناخت» و «ایمان» و «محبت » و «اطاعت» مهدوی(عج)، باید رابطه او را با خدا و خلق خدا بهتر بشناسیم.